Քառասուն

Ուրբաթ գիշերվա համար փաբը դատարկ էր։ Գայանեն մի հայացք գցեց տարածքին և, չնայած բոլոր սեղաններն ազատ էին, մոտեցավ բարին։ Մեկ էլ Նորայի ամուսինն էր բարի մոտ՝ ընկերոջ հետ։ Նորայի ամուսնու կողքի աթոռը դատարկ թողեց ու տեղավորվեց հաջորդին։

— Սովորականի պես առանց ալկոհոլի՞,- հարցրեց Նորան։

— Էսօր հարբելու եմ,- ասաց Գայանեն։

— Առիթ կա՞։

— Քառասուն եմ դառնում։ 

— Դրանի՞ց էլ լավ առիթ։ Ի՞նչ կխմես։

— Արի թեթև սկսենք։ Լագեր։ Էս, որ նոր եք ստացել։

Նորան մաքուր գավաթ վերցրեց, մոտեցրեց լագերի պիտակով ծորակին, լցրեց, դրեց Գայանեի դիմաց։

— Յոնասը չի՞ գալու։

— Կգա, սպասում եմ, գործ ուներ։

շարունակություն

«Դժվար հիշվող անուն» պատմվածքների ժողովածուն

Քանի որ բլոգիս բազմաթիվ ընթերցողներ գրում են ու բազմաթիվ հարցեր տալիս գրքիս մասին, որոշեցի այս գրառմամբ պատասխանել հաճախակի տրվող հարցերին. մարդ ես, գուցե ոմանք չեն համարձակվում հարցնել։

1. Որտեղի՞ց կարելի է գիրքը ձեռք բերել։
Եթե Երևանում եք, կարող եք ձեռք բերել Իլիկից, Նոյյան տապանից, Զանգակից ու Բուկինիստից (պիտի որ բոլոր մասնաճյուղերում լինի, բայց վստահ չեմ)։

Եթե արտերկրում եք, կարող եք առցանք պատվիրել իմ կայքից։

2. Լինելու՞ է արդյոք էլեկտրոնային տարբերակ։
Հավանաբար այո։ Առայժմ թիմիս հետ քննարկում ենք ֆորմատը, հարթակը և այլն։

3. Արդյոք գիրքը բլոգի բովանդակության արտատպու՞մն է։
Ո՛չ։ Թեև որոշ պատմվածքների նախնական տարբերակներ կարելի է գտնել բլոգումս, «Թագուհի Լուիզայի կամուրջի» ու «Ջազ կաֆեի» վերջնական տարբերակներն էլ Ինքնագրում, գրքի պատմվածքների մեծ մասը նախկինում առցանց հարթակներում չհրապարակված գործեր են։

4. Ինչի՞ մասին են պատմվածքները։
Այս հարցին ընթերցողները երևի ավելի լավ կպատասխանեն, բայց մի երկու բառով ասեմ. պատմվածքների իրադարձությունները տեղի են ունենում տարբեր քաղաքներում, ու բոլոր կերպարներին մի բան է միավորում. սեր ու մտերիմ հարաբերություններ են փնտրում այլ մարդկանց հետ։ Ոմանց մոտ ստացվում է, ոմանց մոտ՝ ոչ, ոմանց մոտ էլ ոչ այնպես, ինչպես իրենք էին ուզում։

5. Քո՞ անունն է դժվար հիշվող անունը։
Չէ։ Հարցի ավելի մանրամասն պատասխանը ստանալու համար կարդացեք այստեղ։

6. Ինչու՞ գիրքը գուդրիդսում չկա։
Կա, ուղղակի անունս լատինատառ է, գիրքը՝ հայատառ, դրա համար շփոթություն է առաջացնում։

«Ազգային թանգարան»

Հիշեցնեմ, որ գիրքս լույս կտեսնի հոկտեմբերին։ Շնորհանդեսի օրվա ու տեղի մասին, ինչպես նաև գիրքն օնլայն ձեռք բերելու մանրամասների մասին շուտով կհայտնեմ։ Իսկ մինչ այդ հատված «Ազգային թանգարան» պատմվածքից.

– Թանգարանի այս հատվածը նախատեսված է ընտանիքների համար,- ասաց,- բոլորդ էլ երեւի հիշում եք ձեր մանկությունից, թե ինչ ձանձրալի էր թանգարան գնալը։ Այս բաժինը կառուցվել է այնպես, որ երեխաները խաղան ու միաժամանակ նոր բաներ սովորեն… Սա տասնիններորդ դարի դանիական դպրոցն է։

Գիդը ցույց տվեց նեղլիկ սենյակը, որտեղ դպրոցական նստարաններ ու գրատախտակ կային։ Միան մոտեցավ առաջին շարքի նստարանին, չկարողացավ նստել. հագով բավական փոքր էր։
Յուրաքանչյուր նստարանի վրա փոքր գրատախտակ կար, կողքը՝ կավիճ։ Գրեց. «Ես կրեցի, դու ինձնից տխուր ես»:

– Ուսուցիչն օրը սկսում էր տերունական աղոթքով։ Հետո երեխաներն օդի մեջ տառեր էին գրում ու թվեր գումարում-հանում…
Միան օդի մեջ մատով ինչ-որ բան գրեց՝ մեջքի հետեւում զգալով Էմիլի հայացքը։

– Այդ ի՞նչ գրեցիր,- հարցրեց Միայի կողքին կանգնածը։ Դեմքը ծանոթ էր, բայց Միան չէր հիշում՝
որտեղ էր հանդիպել, բայց տեղը բերեց՝ գերմանացի է, ֆիզիկոս ու պոստդոկ։
Հետ նայեց, որ համոզվի՝ Էմիլն իրեն է նայում ու
լսում, պատասխանեց.
– Մեկին գումարած մեկ։
– … Դասամիջոցներին տղաները կռվում էին, աղջիկները՝ երգում… Իսկ հիմա առաջանանք դեպի
մերձավորարեւելյան շուկա։
Միան ոտքի կանգնեց, հետեւեց բազմությանը։ Էմիլն աննկատ մոտեցավ նստարանին ու կարդաց
գրատախտակին գրվածը։ Մատով ջնջեց մի քանի տառ եւ կավիճով դարձրեց. «Ես կրեցի, ես քեզնից
տխուր եմ»։

Դժվար հիշվող անուն

«Դժվար հիշվող անունը» պատմվածքներիս ժողովածուն լույս կտեսնի այս տարվա հոկտեմբերին։ Պատմվածքները գրվել են հիմնականում 2014֊ից 2018 թվերին։ Կոնկրետ օրը, շնորհանդեսի մասին և այլ մանրամասներ կհայտարարվի շուտով։ Իսկ առայժմ կիսվում եմ գրքի կազմով ու «Թագուհի Լուիզայի կամուրջը» պատմվածքից մի հատվածով։ Պատմվածքն առաջին անգամ տպագրվել է Ինքնագիր 9֊ում։

– Անունդ ի՞նչ է:

Երրորդ, թե՞ չորրորդ անգամ էր հարցնում: Որպես օտարերկրացի Միայի բախտը բերել էր, որ ամենատարածված դանիական անուններից մեկն ուներ. արտասանելու կամ հիշելու խնդիրներ չէին լինում, ինչպես օրինակ իր չեխ կոլեգա Անյեժկայի դեպքում: Միան կրկնեց անունը:

– Բարդ է:

– Հա, դժվար հիշվող անուն է,- Միան փորձեց քաղաքավարի լինել:

– Չէ, նկատի ունեմ՝ բարդ ու խճճված է: Իմը պարզ է, թափանցիկ՝ Նոե՜լ:

Միայն այդ ժամանակ Միան նկատեց, որ մինչ այդ տղամարդու անունը չէր հարցրել:

– Ես տուն հասա,- ասաց Նոելը: Այդ ժամանակ արդեն լճերի Օստերբրո թաղամասի հատվածում էին,- հաճելի էր քեզ հետ ծանոթանալը,- գրկեց Միային, հրաժեշտ տվեց և ուղղվեց դեպի Օստերբրո: Միան զարմացավ հանկարծակի հրաժեշտից, շուռ եկավ, որ հետ գնա Թագուհի Լուիզայի կամուրջ, որ էնտեղից վերցնի հեծանիվը, տուն քշի: Ճամփի կեսին մեկ էլ լսեց՝ մեկը հետևից կանչում է։

Քո երկիրը

Օրհուսում գրողների մի նոր խումբ է ստեղծվել։ Էսօր առաջին հանդիպումն էր, որի ընթացքում լիքը զրույցներից բացի նաև մի փոքր վարժություն արեցինք։ Էս էլ իմ գրածն է՝ թարգմանված հայերեն։

– Քո երկիրը մահմեդակա՞ն է։
– Ինչպիսի՞ն է կլիման քո երկրում։
– Ի՞նչ լեզվով են խոսում քո երկրում։
Քո երկիրը․ ասես այն անուն ու տեղ չունի ու այնքան անկարևոր է, որ մարդիկ չեն էլ բարեհաճում անունը հիշել։
Երբ ինչ-որ մեկն ասում է՝ քո երկիրը, ինձ թվում է՝ պարզապես քաղաքավարություն են անում։ Ես անտեսանելի եմ դառնում, փոքրանում, կորցնում դեմքս ու արժեքս, զրուցելու համար անպիտան դառնում և սկսում եմ կարճ պատասխաններ տալ, որ զրույցը դադարի։ Որովհետև երբ այն կոչվում է քո երկիր, նշանակում է՝ պարզապես սմոլ թոք ես անում, իսկ երբ մեկն իսկական անունն է գործածում, նշանակում է անկեղծորեն հետաքրքրված են, իսկապես ուզում են ճանաչել քեզ։
Բայց որ ավելի վատ է, երբեմն քո երկիրը փոխարինվում է Ալբանիայով, Ռումինիայով կամ նույնիսկ Ադրբեջանով։ Ուղղում ես նրանց։ Ներողություն են խնդրում։ Խոստովանում են, որ աշխարհագրությունից վատ են։ Բոլորն էլ աշխարհագրությունից վատ են, երբ խոսքը իմ երկրի մասին է։
Ես չգիտեմ՝ որն է իմ երկիրը։ Ես հայկական անձնագիր ունեմ, ծնողներս հայ են։ Բայց ես ծնվել եմ մի երկրում, որն այլևս գոյություն չունի, մի քաղաքում, որն այսօր մի պետության մայրաքաղաք է, որտեղ չափահաս տարիքում ոտք չեմ դրել։ Ես ինքս ինձ գտել եմ Չեխիայում։ Դեպրեսվել եմ Գերմանիայում։ Ուժասպառ եմ եղել Ֆինլանդիայում։ Ազատությունը զգացել եմ Նիդեռլանդներում։ Երգել եմ Իռլանդիայում։ Սիրտս կոտրվել է Իսլանդիայում, ապաքինվել՝ Մալթայում։ Սիրել եմ Դանիայում։ Իսկ իմ տունը Կոպենհագենի արևմուտքում Թոնդերգեյդ տասնմեկ հասցեի մի պստիկ բնակարան է, որտեղ մեր հայկական-դանիական աշխարհն ենք ստեղծել։

Այնպես որ, եթե մյուս անգամ հիշատակեք քո երկիրը, հարցնելու եմ՝ որ մեկը։

Թագուհի Լուիզայի կամուրջը

Նոր պատմվածք

Ջազ կաֆե

Պատմվածքս Ինքնագրում:

Դիտարկում (ստեղծագործական վարժություն)

Խոստացված ստեղծագործական գրառումս: Տեքստը գրել եմ որպես դիտարկում-գրական վարժություն: Մեծ մասը գրվել է հենց համերգի ընթացքում:

Վեգա: Երկուշաբթի երեկո: Համերգից առաջ: Մեծ կատարողների դեպքում երբ ասվում է, որ դռները բացվում են ժամը յոթին, նշանակում է՝ պետք է առնվազն հինգին դռների մոտ լինել բեմի մոտ լավ տեղ ապահովելու համար: Իսկ երբ ելույթ է ունենում մի խումբ, որը մեկ այլ մեծ կատարողի համերգներն բացում, կարող ես գալ յոթ անց կես, ու բարը կիսադատարկ է լինում:
Եվ դա բար է՝ փոքր տարածքով, ցածր բեմով, անգամ նստելու տեղեր ունի ու սեղաններ, որովհետև կազմակերպիչները գիտեն, որ չկան բավականաչափ խելառ երկրպագուներ, որոնք կխցկվեն սեղանների դիմաց՝ բեմին մոտ:

Յոթ անց կես բարում հազիվ վեց զույգ մարդ կա: Բոլորը նստած են: Զույգ ասելով բնավ նկատի չունեմ տղա-աղջիկ զույգերին, այլ մարդկանց, որոնք միասին են եկել: Ես մենակ եմ: Ուսումնասիրում եմ տարածքն ու նկատում, որ միայն բարձր սեղանների մոտ ազատ տեղ կա: Բարից լցնովի Թուբորգ կլասիկ եմ վերցնում, նստում բարձր սեղաններից մեկի մոտ՝ բարձր աթոռին: Հիմա հանդիսատեսին ուսումնասիրելու ժամանակն է:
Բարը կամաց-կամաց լցվում է, ավելի աղմկոտ դառնում: Զույգերից մի քանիսը եռյակներ ու քառյակներ են դարձել: Միակ մենակ եկածը հիսունին մոտ մի տղամարդ է՝ կարճ կտրած ալեխառն մազերով, մի երկու օր առաջ սափրված, բարձրահասակ, ակնոցավոր, խոժոռ հայացքով: Երևում է՝ բարի մշտական հաճախորդներից է: Մեջքով հենվել է աթոռի թիկնակին, մի ձեռքին գարեջրի շիշ է: Ոտքը գցել է ոտքին ու օդում մնացած ոտքը դանդաղ օրորում է՝ երաժշտությանը համահունչ: Հատուկ Մեֆի համար. Երաժշտությունը 2010-ականների ինդի ինչ-որ մի բան է, որը ճանաչելու համար մի քիչ շատ մեծ եմ:

Ներս է մտնում տիպիկ դանիական արտաքինով միջին տարիքի մի կին. բլոնդ, բարձրահասակ, ուժեղ, ինքնավստահ, թանկարժեք, բայց զուսպ հագուստով: Ժպտաց: Երկու ցածր աթոռ է գտնում, դնում է ուղիղ կողքս, նստում: Գլուխն ուղիղ արմունկիս տակ է:

Բացող խումբը բեմ է բարձրանում: Տասնվեց-տասնյոթ տարեկան դանիացի տղաներ են: Դանիերեն դեպրեսիվ երգ են երգում: Վատը չեն: Դանիուհին ժպիտը դեմքին գոհունակությամբ ռիթմի հետ գլուխը թափահարում է:
Ներս է մտնում լպստած մազերով միջին տարիքի մի տղամարդ: Դանիուհին ձեռքով է անում: Մոտենում է, նստում նրա կողքի դատարկ աթոռին:
– Ի՞նչ կխմես,- անգլերեն հարցնում է տղամարդը:
Կնոջ պատասխանը չի լսվում: Քիչ անց տղամարդը վերադառնում է երկու գարեջուր ձեռքին: Կորոնայի շիշը տալիս է կնոջը, ինքը լցնովի Թուբորգ է խմում: Կինը բեմի վրայի տղաներից մեկին ցույց է տալիս, ականջին ինչ-որ բան ասում:
Երգն ավարտվում է: Հանդիսատեսը ծափահարում է: Կինը ոգևորված գոռում է:
– Սա մեր երկրորդ համերգն է,- հայտարարում է երկար մազերով, նուրբ արտաքինով մենակատարը:
Կինն նորից գոռում է:
– Լա՞վն էր երգը,- հարցնում է մենակատարը:
– Շա՜տ լավն էր,- գոռում է կինը:
Սկսվում է երկրորդ երգը: Կինը նայում է ինձ, ժպտում է, նայում է բեմին: Երբեմն գարեջրից կում է անում, երբեմն՝ ինչ-որ բան ասում տղամարդուն, որը չի լսվում:
Հայացքս բլոկնոտից բարձրանում է բեմին: Իրոք լավն են տղաները: Անունը ֆիքսեմ. Profeti: Դանիայում հաստատ մի օր հայտնի են դառնում:
Հայացքս թեքում եմ հանդիսատեսին: Մեծ մասը տղաների տարիքին են: Երևի նրանց ընկերներն են:
Մենակատարը հերթական երգը ներկայացնելիս ասում է, որ իր մայրն այն ծիծաղելի է համարում ու նայում է հանդիսատեսի խորքերը: Անկյունի բարձր սեղանի մոտ նստած միջին տարիքի կանանցից մեկը ժպտում է: Երգը Նիկոլայ Նորլունդին է հիշեցնում:
Տղան հայտարարեց, որ վերջին երգն են կատարում, խնդրեց իրենց հետևել Ֆեյսբուքում, հետն էլ էլի բաներ ասաց, որ չհասկացա: Կինը շիշը վերցրեց և շրխկացրեց տղամարդու բաժակին: Երաժշտության տակ նրա օրորվելու ամպլիտուդը մեծացավ: Երկու մատները դրել է բերանին, ու մատնեմատին փայլում է ամուսնական մատանին:
Կինը հեռախոսը հանեց, որ ֆոտո անի: Նայեցի էկրանին, որ տեսնեմ, թե ֆոկուսը տղաներից որի վրա է բռնում: Բայց բոլորին հավասարապես ֆիքսեց:
Տղամարդը հեռախոսի էկրանին ինչ-որ բան է ցույց տալիս կնոջը: Ինչ-որ բան են խոսում անգլերեն, որից որսում եմ.
– Կգրեմ նրան,- ասում է կինը:
– Ընտանեկան հիվանդություն է,- նորից կինը:
Տղամարդը հյուսիսամերիկյան առոգանություն ունի, բայց կոնկրետ աշխարհագրությունը չեմ կարողանում ֆիքսել: Կնոջ դանիական առոգանությունը հազիվ է զգացվում:
Տղաները վերջացնում են, ու բարը սկսում է դատարկվել: Մինչև The Once-ի ելույթն ընդմիջում է: Բեմը վերադասավորում են:
– She did trouble and… – կինը սկսեց ինչ-որ երգ երգել: Կոնտեքստից մի կերպ հասկանում եմ, որ տղամարդու դստեր մասին են խոսում:
– Ես բրիտանական իքս-ֆակտորն եմ սիրում,- ասում է տղամարդը:
Կանգնում է:
– Հույս ունեմ՝ տղայիս լանչին կբռնացնեմ,- տղամարդը հանում է հեռախոսը և դուրս գնում:
Նոր մարդիկ են գալիս, գրկելով ողջունում ավելի վաղ եկած իրենց ծանոթ մարդկանց:

Խմբի կիթառահարը մտնում է բար, մոտենում կնոջը, գրկում նրան, միանում հանդիսատեսի մի այլ խմբի ու զրույցի բռնվում: Գալիս է նաև հարվածահարը: Նույնպես գրկում է կնոջը, սկսում նրա հետ զրուցել: Հարվածահարի վրայից ծխախոտի հոտ է փչում: Ձեռքին Թուբորգի շիշ է: Կանգնել են ուղիղ դիմացս, ինչը ներվայնացնող է. բեմը չեմ տեսնում:

Մենակատարը նույնպես մոտենում է կնոջը, գրկում ու թուշը պաչում:

Տղամարդը վերադառնում է, ինձնից թույլտվություն խնդրում, որ բաժակը սեղանին դնի: Բաժակի մեջ ջուր է: Մի քանի քայլ հետ է կանգնում, մինչ կինը զրուցում է մենակատարի հետ: Մենակատարը դեմքով դեպի ինձ է, կինը՝ մեջքով: Կնոջ ուսի վրայից նայում է ինձ ու ժպտում է:

Տղամարդն ինձ հարցնում է, թե ինչ եմ անում: Ասում եմ, թե՝ գրելու վարժություն է, դիտարկում եմ անում: Հարցնում է՝ օգնու՞մ է: Ասում եմ՝ կերպար զարգացնելու համար լավ է:
– Լավ, չեմ խանգարում,- ասում է ու մի քայլ հետ գնում:
Մի քանի վայրկյան անց նորից մոտենում է.
– Իմ մասին հո չե՞ս գրում:
– Չէ, շատ մոտիկ եք կանգնած դրա համար,- ասում եմ ու գլուխս բարձրացնում՝ ձևացնելով, թե խորքերում կանգնածներին եմ դիտարկում:
Կինը շրջվում է, տղամարդուն ներկայացնում մենակատարին:
– Իմ second cousin-ն է,- ասում է:
– Ամեն ինչ անում եմ, որ առաջինը դառնամ,- կատակում է տղամարդը:
Սկսում են ընտանեկան կապեր քննարկել: Կինն ու տղամարդն ընդհանուր մեծ պապ ունեն:
– Նրա հայրն իմ մոր զարմիկն է,- շարունակում է տղամարդը,- Դանիան փոքր երկիր է, բոլորը բարեկամ են:
Զրույցից կտրտանքներ են հասնում ինձ: Տղամարդը գովում է կատարումը:
– Կանադայից եկել եմ այստեղ, որ ձեզ լսեմ:
Բեմ է բարձրանում The Once-ը՝ Էնդրյուն, Ջերին ու Ֆիլը: Դիտարկումը դադարեցնում եմ: Կանգնում եմ հենց իմ սեղանի դիմաց՝ բեմից ընդամենը մի մետր հեռու, առաջին շարքում:
Համերգի ընթացքում լիքը կատակներ են հնչում, զրույց հանդիսատեսի հետ, պատմություններ: Երգացնում են հանդիսատեսին:
Երգում եմ, պարում, արձագանքում նրանց հարցերին: Իսկ երբ հասնում են վերջին երգին ու անունը հայտարարում, բացականչում եմ: Ֆիլը զարմանում է, որ երգն իմացողներ կան: Առաջարկում է, որ ես էլ հետները երգեմ: Ծիծաղում եմ:
Համերգից հետո խմբի դիսկն եմ գնում: Ջերին ինքնագիր է տալիս: Գրկում է ինձ:
– Կարևոր էր իմ կյանքի այս պահին այստեղ գտնվելը,- ասում եմ:
– Հասկանում եմ՝ ինչ ես զգում,- ասում է ու ձեռքս սեղմում,- պինդ կաց:
Հեռանում եմ՝ մյուսներին Ջերիի հետ շփվելու հերթ տալով: Հագնում եմ կուրտկաս: Բացող խմբի մենակատար տղան կողքս կանգնած է:
– Կանադայի՞ց ես եկել,- հարցնում է:
– Չէ՛, այստեղ եմ ապրում:
– Բա ո՞նց է, որ նրանց բոլոր երգերը գիտեիր:
– Ծանոթ եմ նրանց Փասենջերի համերգից:
– Ռիվյու՞ ես գրում:
– Չէ, գրող եմ, ստեղծագործում եմ,- իմ ասածից ծիծաղս գալիս է,- դուք էլ էիք շատ լավը, կհետևեմ ձեզ:
– Հա, կապի մեջ մնա,- ասում է,- ֆեյսբուքով,- ու գրկում է:
Դուրս եմ գալիս: Վեգայի մեծ դահլիճում մեկ այլ համերգ է ավարտվել, ու դրսում լիքը մարդ կա: Անկյունում Ֆիլը կանգնած ծխում է, շուրջը ոչ ոք չկա: Մոտենում եմ:
– Լավ տժժում էիր,- ասում է:
– Ապրեք,- ասում եմ,- ընտիր համերգ էր: Հույս ունեմ՝ մյուս անգամ ավելի մեծ բեմերում կլինեք:
– Սա էլ էր լավ,- ասում է,- կապի մեջ մնա,- ու գրկում է,- էլի կգաս մեր համերգներին:
– Անպայման: Եթե Կոպենհագեն գաք:
– Գալու ենք: Հրաշալի քաղաք է:

Միջին վիճակագրական (պատմվածք)

Աշխարհի ամենահամեղ խմորեղենից մի կտոր կծելուց հետո Էվան մի քանի վայրկյան փակեց աչքերը, հետո շշնջաց.
– Ուզում եմ քո մասին գրել, շատ եմ ուզում:
– Իսկ ի՞նչ կգրեիր: Որ այս տարօրինակ գյուղացին ինձ իմ հարմարավետ տնից հանեց, բերեց այս հսկայական քաղաքը միայն նրա համար, որ առավոտից երեկո ռեստորաններու՞մ քարշ գա:
– Դու քեզ էդպիսի՞ն ես պատկերացնում:
– Ոչ, ես հեքիաթից փախած արքայազն եմ ու իմ ձիով եկել եմ արքայադստերս աշխարհ ցույց տալու ու ամենահամեղ բարիքները ճաշակելու,- Դանիելի դեմքին սարկաստիկ ժպիտ հայտնվեց:
– Կասե՞ս վերջապես, թե ինչպիսին ես քեզ պատկերացնում,- Էվան պահպանում էր լրջությունը:
Դանիելը նայեց դեռևս ձեռք չտված խմորեղենի իր կտորին, խորը հոգոց հանեց ու պատասխանեց.
– Եսասեր արարած: Մեռնում եմ միայնությունից: Կուզեի միջին վիճակագրական լինել:
– Ես էլ,- Էվան գլուխը կախեց և տասը եվրոյանոց թխվածքի կտորի երրորդ կտորը ծամեց: Լռություն տիրեց:

Ռեստորանում ընթրողները գեղեցիկ հագնված կանայք ու տղամարդիկ էին: Եվ միայն Էվան ու Դանիելն էին հասարակ, ամենօրյա հագուստով, ամբողջ օրը թափառելուց հոգնած, գզգզված մազերով: Այսպիսի ռեստորաններում կանայք ամուսնության առաջարկներ են ստանում կամ սիրո խոստովանություններ լսում, կամ զանազան կարևոր տարեդարձներ են տոնվում: Էվայի ու Դանիելի համար սովորական օր էր, ուղղակի որոշել էին այնտեղ գնալ աշխարհի ամենահամեղ խմորեղենը փորձելու:
– Այդ դեպքում պիտի գրպանիցս հանեի ամուսնական մատանին ու խնդրեի, որ իմ կինը դառնաս: Դու էլ պիտի կարմրեիր, զարմանայիր ու… – Դանիելը ձեռքը գրպանը տարավ:
– Իսկականից, ի՞նչ են անում նման դեպքերում միջին վիճակագրական աղջիկները,- Էվան շուրջը նայեց: Կարծես ամուսնության առաջարկ անող տղամարդ տարածքում չկար:
– Չգիտեմ:
– Իսկ գուցե բոլորովին էլ այդպես չէ, գուցե այս փուլում պիտի հետս քնեիր ու վարդագույն խոստումներ տայիր, վաղն էլ անհետ կորեիր, իսկ ես մնացած ամբողջ կյանքս հավատայի, որ կվերադառնաս, մի խելոք ջահելի ճարեի, տղա ունենայի, քո անունից դնեի: Հետո պիտի հայտնվեիր ու սխալմամբ մտածեիր, որ տղան քեզնից է:
– Բրազիլական սերիալ:
– Արգենտինյան,- Էվան առաջին անգամ ժպտաց:
– Ուրեմն սերիալները միջին վիճակարգականի վրա են գրվում,- Դանիելը վերջապես իր բաժին թխվածքից մի կտոր կտրեց ու կերավ:
– Թե՞ միջին վիճակագրականների համար,- Էվան նորից ժպտաց:
– Լավ, կթողնե՞ս նրանց, արի վերադառնանք մեր դեպրեսիվ թեմաներին:
– Թեմա առաջարկիր, քեզ մոտ լավ է ստացվում:
Նորից լռություն տիրեց: Երկուսն էլ մտածում էին: Դանիելը գտավ հարմար հարցը.
– Ո՞րն է քեզ համար ինքնասպանության նախընտրելի միջոցը:
– Վերևից թռչելը, որ մեռնելուց առաջ ազատ անկում վայելեմ,- Էվան այնքան արագ պատասխանեց, կարծես սպասում էր այդ հարցին:
– Իսկ եթե փոշմանե՞ս:
– Ոչինչ, հանուն զգացողության արժե:
– Իսկ եթե ընթացքդ խափանվի՞:
– Չի խափանվի, եթե լավ մտածված անեմ:
– Իմ ընկերը փորձել էր: Վեցերորդ հարկից թռել էր, բայց պատահմամբ հանգրվանել էր չորրորդ հարկի պատշգամբում: Հիմա և՛ կենդանի է, և՛ անշարժ: Չես ուզում, չէ՞:
– Չէ, չեմ ուզում…
– …Դե պատկերացրու նաև քեզ գտնող մարդու հոգեվիճակը: Ամբողջ կյանքում տառապելու է:
– Իսկ քեզ սիրո՞ղ մարդիկ: Նրանք չե՞ն տառապի… Լավ, քո տարբերակն առաջարկիր:
– Իներտ գազով պարկ կհագնեի գլխիս, որ շնչառական կենտրոնս չդրդվեր, չկարողանայի կառավարել… ամեն դեպքում, դժվար է հնարավորինս անցավ ու արագ մահ ընտրելը:
– Համաձայն եմ:
– Եվ մեծ համարձակություն է:
– Համաձայն եմ:
– Մամաս շատ կտխրի:
– Իմն էլ:
Ժամը տասնմեկն էր: Ռեստորանը կամաց-կամաց դատարկվում էր: Մատուցողուհին վաղուց չէր անհանգստացնում Էվային ու Դանիելին. ասել էին, որ հենց որևէ բանի կարիք ունենան, կկանչեն:
Մոտ մի քանի րոպե նրանցից ոչ մեկը ոչինչ չէր ասում: Երկուսն էլ անթարթ նայում էին պատուհանից դուրս, որտեղ փողոցային լապտերի լույսի տակ անդադար, միապաղաղ անձրևի կաթիլներն էին թափվում:
– Եվ դու այս բոլորը գրի՞ ես առնելու,- հարցրեց Դանիելը:
– Իհարկե:
– Ի՞նչ կմտածի ընթերցողը:
– Կմտածի, որ տարօրինակ ենք:
– Ոչ մի զարմանալի բան:
– Կմտածի, որ այս զրույցը հորինված ու կեղծ է, որ նման թեմաներից այսպիսի սառնասրտությամբ չեն խոսում, որ հեղինակը փորձել է էքսցենտրիկ երևալ ու էսպիսի անբնական կերպարներ է ստեղծել:
– Ուրեմն մենք անբնակա՞ն ենք:
– Ոչ, միջին վիճակագրական չենք: Իսկ ով միջին վիճակագրական չէ, աննորմալ է կամ հորինված կամ չափազանցված կամ խաղում է:
– Իսկ դու միջին վիճակագրականի համա՞ր ես գրում:
– Չգիտեմ: Երևի:
– Իմա՞ստը:
– Ուրիշ ոչ ոք չկա:
– Ինձ համար կգրե՞ս:
– Բայց դու չես կարդում:
– Ճիշտ ես… կարծեմ ասել եմ քեզ, որ կարդացածս չեմ հասկանում: Բայց դու կբացատրես, չէ՞:
– Եթե ուզես…
– Օրուելի 1984-ը լավ էլ բացատրել էիր:
– Շատ իզուր էիր կարծում, թե դու դա հասկանալու էիր: Սխալ տեղից էիր սկսել:
– Ինչու՞:
– Դու չգիտես Սովետն ինչ է եղել:
– Թե չէ դու գիտես:
– Ես այնտեղ եմ ծնվել:
– Լավ, բայց Ուլիսն էլ եմ կիսատ թողել:
– Միայն դու չես, շատերն են:
– Ուրեմն միջին վիճակագրական եմ:
– Այս հարցում հաստատ: Չնայած գոնե փորձել ես: Դժվար է որոշել այն մարդկանց թիվը, որոնք երբևէ լսել են Ուլիսի մասին ու փորձել կարդալ և համեմատել նրանց հետ, ովքեր երբևէ չեն լսել, գաղափար էլ չունեն՝ Ջոյսն ով է: Բայց նրանք, ովքեր մինչև վերջ կարդացել են, հաստատ միջին վիճակագրական չեն:
Նորից լռություն տիրեց: Դանիելը ձեռքը տարավ գրպանը:
– Ուրեմն սա քեզ,- գրպանից երիցուկ հանեց և ամրացրեց Էվայի մազերին: Էվան ոչինչ չասաց:
– Կյանքիդ վերջին րոպենե՞րն ես հաշվում,- հարցրեց Դանիելը:
– Արդեն մեռնու՞մ ենք: Թույլ կտա՞ս գոնե կոշիկներս հանեմ:
Քանդեց կապերը ու շա՜տ դանդաղ հագից հանեց աշնանային կոշիկները: Երիցուկը մազերից ընկավ: Նկատեց, բայց ոչինչ չասաց:
– Ընկավ,- ասաց Դանիելը:
– Տեսա: Գուցե առանց դրա՞ մեռնեմ:
– Ինչպես կուզես:
Էվան հենվեց աթոռին ու խորը շունչ քաշեց: Մատուցողուհին տարածքում չէր երևում:
– Դեմքս չայլանդակես, լա՞վ:
– Չէ, միայն պարանոցդ:
Դանիելը ձեռքը նորից գրպանը տարավ: Գրպանից հանեց դանակը ու կտրուկ շարժումով կտրեց Էվայի քնային զարկերակը: Արյունը դուրս չռռաց, ներկեց մարմինը, ներկեց կոշիկները, ներկեց դրանց մոտ ընկած երիցուկը:
– Ուրեմն սրա մասին գրելու՞ ես,- հարցրեց Դանիելը:
– Անպայման:
– Ի՞նչ կմտածեն մեր մասին:
– Կմտածեն, որ տարօրինակ ենք:
Արյան հոսքը գնալով դանդաղեց ու ի վերջո դադարեց:

Կակաչներ

Նմանակման մրցույթում տեղ չգրաված պատմվածք, որը, իմ համեստ կարծիքով, երրորդ տեղը գրաված պատմվածքիցս շատ ավելի լավն է: Նմանակել եմ Հեմինգուեյին:

Կակաչներ

Գնացքը դանդաղ մոտեցավ կայարանին: Դռները բացվեցին, ու բազմաթիվ ուղևորների հետ դուրս թռավ նաև աղջիկը, լայն ժպիտը դեմքին մոտեցավ տղային: Գրկախառնվեցին:
– Երկա՞ր սպասեցիր,- աղջկա ձայնը խլացրեց հեռացող գնացքը:
– Վերջին անգա՞մ ենք հանդիպում,- հարցրեց տղան՝ ուղիղ աղջկա աչքերի մեջ նայելով:
– Ինչու՞ վերջին: Դեռ վաղն էլ կա, մյուս օրն էլ: Ես հինգշաբթի եմ մեկնում… բայց դե շատ զբաղված եմ լինելու,- աղջիկը գլուխը կախեց:
– Որ ասում եմ վերջին,- ասաց,- սա քեզ,- աղջկան մի փունջ կարմիր կակաչ պարզեց:
Տղան ու աղջիկը ձեռք ձեռքի տված դուրս եկան կայարանից, որը բացվում էր մեծ փողոցի վրա:
– Ինչու՞ ինձ այստեղ կանչեցիր,- հարցրեց տղան:
– Հարմար է: Էստեղից եմ գնալու:
– Մոտակայքում ի՞նչ լավ տեղ կա:
– Սա քո քաղաքն է, դու կիմանաս:
– Ես այստեղ օտար եմ… Երևանում էլ եմ օտար:
Մի քանի մետր փողոցով քայլելուց հետո հասան կամրջին, որի տակով գետն էր հոսում՝ հանդարտ, անշտապ: Կանգնեցին ուղիղ մեջտեղում: Աղջիկը նայում էր ջրերին, տղան՝ աղջկան:
– Լսիր, քեզ մի վիդեո պիտի ուղարկեի այֆոնի մասին, մոռացել եմ:
– Ես այֆոն չունեմ,- ասաց աղջիկը,- իմ հեռախոսը տեսե՞լ ես:
– Տեսել եմ: Հին, հասարակ, չես էլ ուզում ավելի լավն ունենալ: Դրա համար ինձ դուր ես գալիս:
Աղջիկը կակաչներն ազատեց մոմլաթե փաթեթավորումից ու հատիկ-հատիկ ջուրը նետեց:
– Այդ ի՞նչ ես անում:
– Ես հասարակ եմ,- պատասխանեց,- միևնույն է, հետս չէի կարող տանել:
Աղջիկը գլուխը բարձրացրեց, մի քանի վայրկյան նայեց տղայի աչքերի մեջ ու լայն ժպտաց: Տղան մոտեցրեց գլուխն այնքան, որ քիթը դիպավ աղջկա քթին: Աղջիկը գլուխը կախեց: Տղան քիթը մտցրեց աղջկա՝ արևի տակ փայլող ոսկեգույն մազերի մեջ ու հոտոտեց:
– Քայլենք,- ասաց աղջիկը:
Անցան կամուրջն ու մտան լայն փողոց: Նրանց ձայները երբեմն խլանում էին ավտոմեքենաների աղմուկից: Աղջկա ոտքը սահեց: Տղան բռնեց, որ չընկնի:
– Ի՞նչ պատահեց, կնիկ:
– Քանի՞ անգամ եմ ասել, այդ բառը մի ասա, հայերենում ճիշտ չի հնչում:
– Լավ, կին… կին ջան:
– Էլի սխալ է: Ասա՝ աղջիկ ջան:
– Աղջիկ ջան:
– Կոպիտ է… չէ, մի ասա, ընդհանրապես մի ասա:
Անցան լայն փողոցով, թեքվեցին դեպի նրբանցք: Այնտեղով մեքենաներ չէին անցնում: Լռություն էր տիրում: Տղան կանգ առավ, քաշեց աղջկա ձեռքից, մոտեցրեց մարմինն իր մարմնին: Աղջիկը մեջքով հենվեց տղային:
– Տես՝ դիմացի պատին ինչ է գրված,- ասաց աղջիկը:
Տղան գրկեց աղջկա գոտկատեղը:
– Քո մայրենի լեզվով է:
– Ներվերս մի կեր,- ասաց տղան:
Տղան գլուխն իջեցրեց, քիթը մտցրեց աղջկա մազերի մեջ: Բարձրացրեց աջ ձեռքն ու սահեցրեց աղջկա մազերի միջով:
– Քեզ խուճուճ սազում է:
Աղջիկը դուրս սահեց տղայի ձեռքերի միջից, շրջվեց, նայեց աչքերի մեջ ու ժպտաց: Բռնեց ձեռքը:
– Գնանք, ուշանում եմ:
Շարունակեցին քայլել: Աղջիկը կանգ առավ: Ասֆալտի արանքում խատուտիկ էր աճել: Պոկեց: Մոտեցրեց շուրթերին ու փչեց: Խատուտիկի թերթիկները օդում պտույտներ գործեցին, խառնվեցին աղջկա մազերին:
– Գնանք,- ասաց:
Շուտով երկուսով մետրոյի վագոնում էին: Նստելու տեղ չկար: Կանգնեցին իրար կողք: Տղան գրկեց աղջկա գոտկատեղը: Աղջիկը նազանքով ձգվեց: Տղան նորից քիթը մտցրեց աղջկա մազերի մեջ: Աղջիկը գլուխը բարձրացրեց: Երկար նայեցին միմյանց աչքերի մեջ: Աղջիկը ժպտաց: Հետո նորից գլուխը կախեց:
– Ես մի ընկեր ունեմ, ընկերուհին ուզում էր փողոցում համբուրել, ընկերս չթողեց: Ասում էր, որ այն տղաները, որոնք ընկերուհի չունեն, կտեսնեն ու կտխրեն:
– Այդ թեմայով երգ կա,- ասաց աղջիկն առանց գլուխը բարձրացնելու,- կուղարկեմ: Մյուս կայարանում իջնում եմ:
Ռոբոտային ձայնն ազդարարեց. «Հաջորդ կայարանը Համերսմիթ»: Տղայի հեռախոսը զանգեց.
– Երկու րոպեից այդտեղ կլինեմ… հիմա Համերսմիթում եմ…
Գնացքը կանգ առավ:
– Մնաս բարով,- ասաց աղջիկը ու դանդաղ դուրս սահեց տղայի ձեռքերի միջից:
– Ես քեզ հետո կզանգեմ,- տղան հեռախոսը գրպանը դրեց: Ձգվեց դեպի հեռացող աղջիկը՝ փորձելով համբուրել: Շուրթերին չհասավ: Ձգվեց դեպի այտը: Աղջիկը մի ոտքը դուրս դրեց գնացքից: Տղայի շուրթերը դիպան նրա մազերի ծայրին: Աղջիկը դուրս եկավ գնացքից: Տղան ձեռքը տարավ շուրթերին ու մատների ծայրով բռնեց խատուտիկի թերթիկը:
– Ալո, Ջորջ, կներես, հարմար չէր: Համերսմիթում եմ, շուտով կհասնեմ: