Անցյալ տարի Լուիզիանայի գրական փառատոնում Քոլմ Թոբինն ասաց, որ իր թիրախային լսարանն Իռլանդիայի Վեքսֆորդի բնակչությունն է: Ինքը գրում է Վեքսֆորդի համար ու Վեքսֆորդի մասին ու զարմանում է, թե ոնց են իրեն ուրիշներն էլ կարդում:
Երևի Թոբինը մի քիչ սխալվում էր, որովհետև հենց նոր փակեցի «Նորա Վեբստերը» ու մտածեցի՝ այ քեզ բան, էս ինչ լավ գիրք էր:
«Նորա Վեբստերը» 60-ականների վերջի Իռլանդիայի գավառական Էնիսքորթի քաղաքում բնակվող քառասուն տարեկանում այրիացած կնոջ մասին է: Ընտանիքի միակ կերակրողը մահացել է, ու չորս երեխաների հոգսը մնացել է Նորայի ուսերին: Նորան ամուսնանալուց ի վեր չի աշխատել: Չգիտի՝ կկարողանա՞ արդյոք գործ գտնել:
Բայց գավառական քաղաքում, որտեղ բոլորը բոլորին գիտեն, Նորան իր հ
ոգսերի հետ մենակ չէ: Բոլորի ուշադրության կենտրոնում է, ու նրա ամեն մի քայլը քննադատվում է: Մի կողմից, պետք է իր վիշտը հաղթահարի ու օգնի երեխաներին, որ նրանք էլ հաղթահարեն: Մյուս կողմից, պետք է ապրուստի միջոցներ հայթայթի: Ու ի վերջո, պետք է կարողանա այնպես անել, որ հարևան-բարեկամների քննադատությանը չարժանանա:
Էնիսքորթիում որքան էլ մարդիկ քիթները խոթում են ուրիշի կյանք, նույնքան նաև օգնության հասնող են: Նորայի նախկին շեֆը նրան աշխատանք է առաջարկում: Նախկին միանձնուհի Լորին երգի դասեր է տալիս: Նորայի մի քույրն ու ամուսնու եղբոր կինը զբաղվում են փոքր տղաների խնամքով: Բայց մյուս կողմից էլ Նորան նկատում է, որ իր քույրն ու ամուսնու եղբոր կինն իր երեխաներից ավելի տեղյակ են լինում, քան ինքը: Նմանապես ինքն իր քրոջ մասին շատ բան չի իմանում: Նորայից լիքը բան թաքցնում են՝ չիմանալով, թե ինչ ռեակցիա կտա, եթե իմանա: Բայց Էնիսքորթին փոքր տեղ է, ու լուրերը շատ արագ են տարածվում: Նորան քրոջ նշանադրության մասին իմանում է իր կոլեգայից:
Նորան ամուր կին է: Իր երեխաներին ատամներով պաշտպանում է, ու երբ դպրոցում անարդարություն է կատարվում կրտսեր որդու նկատմամբ, բոլորին խառնում է իրար՝ մինչև ուզածին հասնի: Նորան ամեն ինչ անում է երեխաների համար, բայց գալիս է մի պահ, որ սկսում է ինքն իրենով զբաղվել: Ի՞նչ կասեն Մարգարեթն ու Ունան, եթե տղաներին տանը մենակ թողնի ու երեկոյան տնից դուրս գա: Ի՞նչ կասեն, եթե ձայնագրիչ գնի: Ի՞նչ կասեն, եթե տունը վերանորոգի: Որոշումներ կայացնելիս հիշում է նաև հանգուցյալ ամուսնուն՝ Մորիսին: Ի՞նչ կասեր Մորիսը: Նորան սովոր չէր առանց նրա որոշումներ ընդունել:
«Նորա Վեբստեր» վեպը գրելով երրորդ դեմքով՝ Քոլմ Թոբինն ամբողջովին մտնում է այրի կնոջ մարմնի ու նրա աշխարհընկալման մեջ: Մենք տեսնում ենք Էնիսքորթին նրա աչքերով ու ծանոթանում նրա մտքերին, երկմտանքներին ու ամեն մի որոշման համար տրված արդարացմանը: Նվագարկիչ է գնում: Կողքից բոլորը դա որպես ավելորդ ծախս են տեսնում: Իսկ Նորայի համար երաժշտությունը բացահայտում է, հոգսերից փախուստի տեղ: Նվագարկիչը մի բան է, որ չէր կարող ամուսնու կենդանության օրոք, որովհետև Մորիսը երաժշտություն չէր լսում: Նորան «առիթից օգտվում է», որ ամուսինը չկա: Ընթերցողը Նորայի կողմից է:
Թոբինի լեզուն շատ լավն է: Պարզ, առանց խուճուճ նախադասությունների, առանց ընթերցողին մոլորեցնելու, բայց նաև առանց ամեն ինչ ծամած ընթերցողի բերանը դնելու: Կերպարների փոխհարաբերություններն ընկալում ես էնպես, ասես դու ներկա ես էդ բոլոր դեպքերին: Ու թեև Թոբինի ասած միայն վեքսֆորդցիներին հասկանալի տեղեր իսկապես կային, դա չէր խանգարում վեպը հաճույքով կարդալուն:
Գրքում շոշափվում է նաև այդ ժամանակի քաղաքական հարցեր: Նորան հիացած է ֆինանսների նախարար Չառլի Հոուիով, որովհետև այրիների նպաստը բարձրացրել է, որովհետև միակ քաղաքական գործիչն է, որն այրիների մասին մտածում է: Իսկ մյուսները քննադատում են նրան՝ առաջ քաշելով զանազան կանանց հետ կապված սկանդալներ: Խոսվում է նաև Հյուսիսային Իռլանդիայում կաթոլիկների ու բողոքականների բախման մասին: Ու երբ մեկը նշում է, թե դա իրենց հետ կապ չունի, Նորան պատասխանում է. «Մենք բոլորս իռլանդացի ենք»:
Թոբինի վեպը շատ իռլանդական է: Մի կողմից քաղաքական հարցերն են, որոնցից կերպարներն անմասն չեն մնում: Մյուս կողմից, ոտքից գլուխ իռլանդական գավառական կյանքն է՝փաբ քուիզերով ու երաժշտությամբ, թեթև հումորով, իրար օգնելով ու բամբասելով, որպես գավառացի Լոնդոնի մասին երազելով՝ միևնույն ժամանակ պահպանելով իռլանդական արժանապատվությունը:
Կարուսել 
2 thoughts on “Այրի լինելու դժվարությունները Քոլմ Թոբինի «Նորա Վեբստեր» վեպում”